14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz grupę 728 Polaków. Obchody 83. rocznicy tego wydarzenia miały miejsce w Harmężach i w Oświęcimiu.
Przed południem w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach uroczystej mszy przewodniczył biskup Roman Pindel. Ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej przypomniał w homilii postać i tragiczne losy Mariana Kołodzieja, więźnia pierwszego transportu, którego rysunki – „Klisze pamięci. Labirynty” – są eksponowane w podziemiach kościoła franciszkanów.
Upamiętnienie w Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rtm. Witolda Pileckiego odbyło się przed budynkiem dawnego Polskiego Monopolu Tytoniowego, w którym 14 czerwca 1940 r. esesmani umieścili więźniów pierwszego transportu na okres kwarantanny. Dziś jest to siedziba oświęcimskiej Uczelni.
Główna część obchodów miała miejsce na terenie Państwowego Muzeum, w byłym obozie macierzystym Auschwitz. Przed blokiem 11 zabrzmiał hymn narodowy, a następnie uczestnicy obchodów złożyli wieńce i znicze pod Ścianą Śmierci, upamiętniając wszystkie ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Po uroczystościach upamiętniających rocznicę pierwszego transportu Polaków do Auschwitz otwarte zostało nowe Centrum Obsługi Odwiedzających Muzeum, które powstało w bezpośrednim sąsiedztwie byłego obozu, w miejscu dawnej bazy PKS w Oświęcimiu, przy ulicy Więźniów Oświęcimia.
Obchody rocznicowe objął patronatem prezydent RP Andrzeja Duda. W uroczystościach wzięło udział trzynaścioro Ocalałych z Auschwitz, wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. dr hab. Piotr Gliński, reprezentująca Prezydenta RP Zofia Romaszewska, a także przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, korpusu dyplomatycznego, duchowieństwa, delegacje organizatorów obchodów, wielu instytucji i organizacji społecznych, naukowych i edukacyjnych oraz wszyscy pragnący uczcić pamięć ofiar niemieckich nazistów. Gminę Oświęcim reprezentowali wójt Mirosław Smolarek i radny Andrzej Ryszka.
14 czerwca 1940 r. to data uznawana za początek funkcjonowania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Tego dnia Niemcy deportowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz grupę 728 Polaków. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Otrzymali oni numery od 31 do 758.
Rocznica tego wydarzenia jest obchodzona w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
